Ταπεινότητα. Υπάρχει στις πολεμικές τέχνες σήμερα;

Είναι πολύ όμορφο και ενθαρρυντικό το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι δείχνουν ενδιαφέρον για τις πολεμικές τέχνες. Οι πληροφορίες που μπορεί κάποιος να βρει για την τέχνη που του αρέσει είναι πάρα πολλές, τα βίντεο με δασκάλους των διαφόρων στυλ είναι αμέτρητα και όλα αυτά "διαχέονται προς όλες τις κατευθύνσεις".

Τελικά μετά από πολλά χρόνια καθυστέρησης -σε σχέση με την Ευρώπη και την Αμερική- αρχίσαμε και εδώ να ανακαλύπτουμε τα ευεργετικά οφέλη των πολεμικών τεχνών δια μέσου της συγκέντρωσης του πνεύματος, της σταθερής πειθαρχίας και εκπαίδευσης και κυρίως την μεταφορά του "πνεύματος" αυτών των τεχνών στην καθημερινή μας ζωή και εξέλιξη. Παράλληλα επισκέπτονται την χώρα μας αρκετοί δάσκαλοι για να διαδώσουν το σύστημά τους αλλά ταυτοχρόνως για να δώσουν μετά από εξετάσεις τίτλους επιδεξιότητας και ικανότητας.

Επειδή όμως τα "νομίσματα" έχουν δύο όψεις έτσι και σε αυτή την περίπτωση από την μια πλευρά είναι πολύ σημαντικό να έχουμε ολοένα και περισσότερους ενδιαφερόμενους αλλά και νέους εκπαιδευτές / δασκάλους, από την άλλη πλευρά όμως αυτή η εξάπλωση έχει επιφέρει και προβλήματα μιας και όλα γίνονται συνήθως για λόγους οικονομικών απολαβών, αναγνώρισης και επιβολής σε άλλους ανθρώπους λόγω εγωιστικών επιταγών. Είμαι στον χώρο πάρα πολλά χρόνια και είναι αλήθεια ότι έχω ακούσει πολλές φορές για ανίκανους και εγωκεντρικούς δασκάλους, γεγονός που παράγει με την σειρά του εγωκεντρικούς μαθητές.

Η αλήθεια των διδασκαλιών και αρχών κάθε πολεμικής τέχνης χάνεται και έτσι γίνονται δύσβατα τα μονοπάτια και το "κρυστάλλινο νερό" της προσωπικής ανάπτυξης γίνεται θολό και στάσιμο.

Σίγουρα πάντα παρουσιάζονταν τέτοια φαινόμενα,όχι μόνο εδώ αλλά και σε άλλες χώρες φυσικά, το θέμα όμως είναι ότι στις μέρες μας επειδή έχουν αλλάξει τελείως οι συνθήκες της ζωής μας, η ανάπτυξη της τεχνολογίας και του διαδικτύου και οι ταχύτητες που αναπτύσσουμε εξ' αιτίας των κοινωνικών συνθηκών, διαμορφώνει τα πράγματα με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο απ' ότι στο παρελθόν. Ο τρόπος που οι παλαιότεροι δάσκαλοι επιβράβευαν τους μαθητές απαιτούσε μεγάλο βαθμό επιδεξιότητας όχι μόνο στις ασκήσεις αλλά και στον χαρακτήρα του μαθητή.

Η κατεύθυνση που δείχνουν οι διδασκαλίες είναι ο Δρόμος που ο καθένας μας βαδίζει για να φτάσει εκεί που επιθυμεί. Ο Δρόμος αυτός πρώτα απ' όλα καλλιεργεί τον χαρακτήρα και αναβαθμίζει τις σχέσεις μας με τον εαυτό μας κατ' αρχάς, αλλά και με όλα τα όντα. Χιλιάδες βιβλία έχουν γραφτεί για τον Δρόμο και ζωντανές διδασκαλίες τον χαράσσουν. Αν δεν αναπτυχθούν αρετές και δεξιότητες μέσα από αυτό, η δύναμη από μόνη της δεν είναι ικανή διαμορφώσει έναν “καλό κ'αγαθό” χαρακτήρα. Φυσικά η εξέλιξη των χαρισμάτων και των ποιοτήτων του ανθρώπου δεν αποτυπώνεται μόνο στις πολεμικές τέχνες. Από τα βάθη των αιώνων έρχονται μηνύματα και τρόποι από φιλοσοφικά και θρησκευτικά συστήματα για την άνοδο της συνείδησης σε πιο υψηλά επίπεδα αρετών.

Στο εδώ και τώρα κατά την γνώμη μου οι πραγματικοί δάσκαλοι είναι λίγοι. Και δεν είναι γιατί δεν ξέρουν το σύστημα που υπηρετούν ή γιατί δεν έχουν διπλώματα. Είναι δυσνόητο το κομμάτι των άξιων πραγματικά στον χώρο. Έχουν εμπλακεί συστήματα, διαγωνισμοί και αξιολογήσεις των καλυτέρων αμφιβόλου εγκυρότητας και ποιότητας.

Επίσης υπάρχει μεγάλη άνθηση στις σχολές για την δημιουργία παιδικών τμημάτων. Καλό αυτό και ελπιδοφόρο, αλλά έχω παρατηρήσει ότι ενώ ακόμα τα μικρά παιδιά δεν έχουν αναπτυχθεί στην άσκησή τους τα στέλνουν σε αγώνες με μετάλλια. Ο λόγος είναι για να επιβιώνουν οικονομικά οι σχολές και δάσκαλοι αμφιβόλου αξίας μιας και γονείς λιώνουν στην κυριολεξία όταν ο δάσκαλος πει ότι το παιδί τους έχει χάρισμα και θα γίνει πρωταθλητής. Χρήματα λοιπόν για στολές, αγώνες, μετάλλια και κυρίως για το πνεύμα του φτηνού ανταγωνισμού χωρίς ίχνος ήθους και αξιοπρέπειας. Οι μικροί μαθητές μυούνται στην βία, τον ανταγωνισμό και το υπερτροφικό εγώ.

Ας ξαναγυρίσουμε λοιπόν στην ποιοτική καλλιέργεια του εαυτού και στο ήθος που είναι απαραίτητο να αναπτύσσεται καθώς βαδίζουμε τον δρόμο των πολεμικών τεχνών που είναι κυρίως στάση ζωής. Ό,τι μαθαίνουμε στο ντότζο καλό είναι να το εκπέμπουμε προς τα έξω. Αν και αυτό δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια γιατί όταν είναι αληθινό απλά υπάρχει και ακτινοβολεί μέσα από τον άνθρωπο που το έχει κατακτήσει.

Η ταπεινότητα είναι μια ακριβοθώρητη αρετή στις μέρες μας. Πολλοί ασκούμενοι καμαρώνουν και διατυμπανίζουν τις ώρες των προπονήσεων που καταφέρνουν, πόσο καλά αντιλαμβάνονται οι ίδιοι την άσκηση και μόλις πας να πεις κάτι σε διακόπτουν και λένε αμέσως τα δικά τους. Το ίδιο και αρκετοί εκπαιδευτές οι οποίοι είναι σίγουροι ότι το δικό τους σύστημα είναι το καλύτερο και αυτοί ξέρουν καλύτερα Άσε δε που όταν πας να κάνεις καμιά κοινή διοργάνωση για την προώθηση της τέχνης αρχίζει η "χάβρα των ιουδαίων". Αυτό βέβαια είναι αποτέλεσμα προσωπικής εμπειρίας και δεν αφορά ούτε υποτιμά τις διοργανώσεις που γίνονται στην χώρα μας.

Πραγματικά το να εκπαιδεύεις ανθρώπους που επενδύουν για τους δικούς τους λόγους την εμπιστοσύνη τους στο πρόσωπο τους δασκάλου να τους οδηγήσει , δεν είναι απλή υπόθεση.

Ο άλλος σου παραδίνεται κατά κάποιο τρόπο, πώς είναι δυνατόν να παίζει ο δάσκαλος με τον ψυχισμό και τα προβλήματά τους; Είναι μεγάλη ευθύνη αυτό για όσους από εμάς διδάσκουν, και καλό είναι να εμβαθύνουμε σε αυτό και να μην μιλάμε μόνο για το πόσους μαθητές έχει η σχολή.

Πρωτοπόρος Δάσκαλος και πάνω απ'όλα Άνθρωπος ανώτερης καλλιέργειας και ήθους, ο Π. Κουρόπουλος μετέδωσε το πνεύμα της άσκησης και την εφαρμογή των αρχών της, ενέπνευσε και συνεχίζει να εμπνέει γενιές ασκούμενων

Αν κοιτάξουμε προς τα πίσω στο χρόνο και χαθούμε μέσα στις παραδόσεις θα αναγνωρίσουμε ότι οι μεγαλύτεροι δάσκαλοι ήταν απλοί και ταπεινοί, χαμένοι μέσα στο πλήθος ή στις ερημιές και κανένας σχεδόν δεν τους αναγνώριζε. Η απλότητα και η ταπεινότητα ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά αυτών των μεγάλων μορφών. Φυσικά έχουν αλλάξει τόσα πολλά από τότε!

Οι αρετές όμως δεν έχουν να κάνουν με τον χρόνο. Είναι πέρα και πάνω από αυτόν. Είναι χαρίσματα που εκφράζονται μέσα από τις πράξεις μας και ξεδιπλώνονται μέσα από τις σχέσεις μας με όλα τα όντα. Είναι ο ίδιος μας ο Εαυτός που βρίσκει εκπλήρωση, ηρεμία και σωστή διαχείριση μιας δύσκολης πραγματικότητας που συνεχώς διαλύει εν' όψει του κέρδους την Φύση και όλα τα δημιουργήματά της.

ΤΑΟ ΤΕ ΚΙΝΓΚ - ΛΑΟ ΤΣΕ - ΔΕΚΑ ΠΕΝΤΕ

Οι αρχαίοι δάσκαλοι ήταν διεισδυτικοί, μύστες, βαθείς, ανταποκριτικοί. Απύθμενο ήταν το βάθος της γνώσης τους.

Επειδή ήταν απύθμενο, Το μόνο που μας μένει είναι να περιγράψουμε την εμφάνισή τους.

Προσεχτικοί, σαν να διάβαιναν τον χειμώνα χείμαρρο.

Άγρυπνοι, σαν να 'χαν επίγνωση κινδύνου.

Ευγενικοί, σαν επισκέπτες καλεσμένοι.

Υποχωρητικοί, σαν πάγος έτοιμος να λιώσει.

Απλοί, σαν απελέκητα κούτσουρα.

Άδειοι, σαν σπήλαια.

Θολοί, σαν λασπόνερα.

Ποιός είναι ικανός να περιμένει ήσυχα όσο κατασταλάζει η λάσπη;

Ποιός είναι ικανός να μένει ήρεμος ως τη στιγμή της πράξης;

Όσοι τηρούν το ταό δε ζητούν εκπλήρωση.

Μη ζητώντας εκπλήρωση, δεν παρασύρονται απ' την επιθυμία της αλλαγής.

(απόδοση στα ελληνικά Π. Κουρόπουλου από την αγγλική μετάφραση του Gia Fu Feng και της Jane English).

Το άρθρο αυτό είναι αφιερωμένο στην μνήμη του δασκάλου μου Πέτρου Κουρόπουλου που έφερε το tai chi & zazen στην Ελλάδα και που πέρασε στο επέκεινα στις 10/1/16. Πραγματικά μέσα από την ίδια του την στάση μας δίδαξε την συνέπεια στην άσκηση χωρίς προσμονή οφέλους, την τιμιότητα και την ταπεινότητα, γιατί τελικά αυτός ο ίδιος ήταν έτσι.

Ελευθερία Καζαντζή